1442, 3 avril. — Naples (Castel Capuano).

René, roi de Jérusalem et de Sicile, duc d'Anjou, etc., en réponse à la supplication de Giovanni Grimaldi, son conseiller, qui ne perçoit plus la pension annuelle de 200 francs d'or accordée à son père Raniero sur la gabelle de Grasse, mande à Tanguy du Chastel, prévôt de Paris et sénéchal de Provence, ainsi qu'à ses maîtres rationaux, à son trésorier général de Provence et à tous ses officiers, de vérifier ce privilège, d'en effectuer le paiement et d'allouer la dépense aux comptes du trésorier.


A. Original sur parchemin, avec initiale décorée, signé de la main de René (subscripsimus propria manu nostra) et par le secrétaire Carolus Bolumbrellus, avec visa de Vital de Cabannes, lieutenant du protonotaire (Vitalis, locumtenens prothonotarii, sous le texte au centre), jadis scellé d'un sceau plaqué en cire rouge (à droite) et du sceau royal sur double queue. Monaco, Archives du Palais, Archives secrètes, A 19/2, no3.

a. Saige (Gustave), Documents historiques relatifs à la principauté de Monaco depuis le quinzième siècle, recueillis et publiés par ordre de S.A.S. le prince Charles III, 1, 1, Monaco, Imprimerie du gouvernement, 1888, p. 138-140, noliv (édition partielle).


Renatus, Dei gracia Jerusalem et Sicilie rex, Andegavie, Barri et Lothoringie dux, Pontis marchio, Provincie et Forcalquerii, Cenomanie ac Pedimontis comes, spectabili militi ac magnificis et nobilibus viris, Tanguido de Castro, preposito Parisiensi, senescallo nostro in comitatibus Provincie et Forcalquerii, et terris eis adiacentibus, magistris quoque rationalibus ac rationalibus thesaurario nostro generali patrie Provincie, ceterisque officialibus nostris, maioribus et minoribus, quocumque titulo, officio et iurisdictione fungentibus, ad quos spectat et spectabit in ipsis nostris comitatibus Provincie et Forcalquerii, et terris eis adiacentibus statutis et statuendis, eorumque locatenentibus, presentibus et futuris, consiliariis et fidelibus nostris dilectis, gratiam et bonam voluntatem.

Scire vos volumus quod noviter, pro parte viri magnifici Johannis de Grimaldis, de Janua, etc., consiliarii et devoti nostri carissimi, fuit maiestati nostre expositum reverenter quod ipse, ex concessione facta per retroprincipes predecessores nostros illustres, quondam viro magnifico Raynerio de Grimaldis, de Janua, militi, suo genitori, percipere et habere debet anno quolibet francos ducentos super cabella salis civitatis nostre Grasse, ipsius patrie nostre Provincie, prout in privilegiis seu litteris ipsorum predecessorum nostrorum prefato quondam Raynerio, patri dicti Johannis, concessis ponitur plenius contineri,

quosquidem francos ducentos, Johannes, seu eius genitor, a certis retrolapsis temporibus non potuit neque de illis sibi extitit satisfactum, propter quod eiusdem Johannis parte fuit maiestati nostre humiliter supplicatum ut sibi, dictos francos ducentos, solvi facere et exhiberi benignius mandaremus sicut in ipsis privelegiis seu litteris continetur et declaratur.

Nos vero, considerantes quod licet privilegia principum concessa merentibus debent esse perpetua stabilitate mansura, tamen advertentes quod ipse Johannes de dictis privilegiis seu litteris dicto suo genitori concessis non potuit coram nostra maiestate hic facere plenam fidem, neque illa seu illas nobis ostendere et demonstrare, pro consequucione prefatorum francorum ducentorum ea propter volumus, et vobis, tenore presencium, de certa nostra sciencia, expresse precipimus et mandamus, quatenus facta vobis de dictis privilegiis seu litteris ipsorum predecessorum nostrorum fide plenaria et constito per illorum seu illarum continentiam et tenorem, quod ipse Johannes, ex dicta concessione dicto suo genitori facta per ipsos predecessores nostros, percipere et habere debeat anno quolibet dictos francos ducentos super dicta gabella salis civitatis nostre Grasse, statim, vos, senescalle et magistri rationales, dictam solutionem francorum ducentorum eidem Johanni, aut alteri sui parte, super predicta gabella salis ipsius civitatis nostre anno quolibet fieri mandetis, et etiam iubeatis iuxta dictorum privilegiorum seu litterarum ipsorum nostrorum predecessorum continenciam et tenorem;

tuque, thesaurarie, solucionem eandem iam dicto Johanni, aut alteri sui parte, facias solvas et exhibeas prefatos francos ducentos anno quolibet de pecunia iurium dicte cabelle salis civitatis Grasse, seu solvi et exhiberi facias sine renitencia et diminucione quacunque, et recipias de hiis que dicto Johanni solveris et exhibueris debitam apodixam quam tibi, predicto thesaurario, sufficere volumus omni tempore ad cautelam;

vosque, predicti magistri rationales et rationales, prefatam solutionem francorum ducentorum per ipsum thesaurarium dicto Johanni, ut predicitur, faciendam, ipsi thesaurario in suis compotis et rationibus acceptetis et audiatis, absque nota cuiuslibet dubii vel questionis, nullis cautelis aliis quam presentibus nostris litteris cum apodixa iam dicta ab eodem thesaurario de solutione huiusmodi exinde quomodolibet requirendis, quibuscunque facientibus in adversum nullatenus obstituris.

Has nostras litteras magno nostro pendenti sigillo munitas vobis propterea dirigentes et dicto Johanni concedentes, quas pro ipsarum validiori robore dedimus et subscripsimus propria manu nostra.

Datum in castro nostro Capuano Neapolis, per manus nostri predicti, regis Renatia, anno Domini millesimo quatricentesimo quadragesimo secundo, die tercio mensis Aprilis, quinte indictionis, regnorum nostrorum anno octavo.

(À gauche :) De mandato regio oretenus facto, domino G. de Monte Ferrato, etc.b, domino O., cancellario regni, domino G., comite Pulcini, domino Vitali de Cabanis, et aliis dominis presentibus.

(Signé :) Bolumbrellus.


  1. regis Renati] al. m.

  2. etc] sic A.

Édition : Jean-Damien Généro .

Consulter la bibliographie — Afficher le XML source de l'acte — Afficher la version pdf de l'acte.


Localisation de l'acte

Make this Notebook Trusted to load map: File -> Trust Notebook