1425 (Nat.), 7 février. — Aversa.

Ludovicus tercius, Dei gratia rex Jherusalem et Sicilie, dux [Andegavie^a], comitatuumque Provincie et Forcalquerii, Cenomanie ac Pedemontis comes, universis et singulis presentes litteras inspecturis, tam presentibus quam futuris,

notum facimus per easdem quod iampridem, videlicet die ultima mensis marcii, secunde [indictionis, anno^b] domini millesimi quadringentesimi vicesimi tercii¹, volentes et affectantes matrimonium inter nos, ab una parte, et [illustrissimam^c] dominam Ysabelem de Britania, filiam naturalem et legitimam [illustrissimi^d] (lacuna) patris nostri precarissimi [Johanis de^e] Britanie, etc.^f, ex altera, iandiu perlocutum et tractatum, perfici et confirmari,

illotunc grandium ponderibus [negocium^g] (lacuna), quominus ad partes regni Francie, pro prefati matrimonium confirmatione, personaliter poteramus accedere, vel (lacuna) transferre, eiusdem matrimonii complemento operam efficacem et possibilem adhibere cupientes, ac propterea decernentes que personaliter per nos adimpleri non poterant,

fore personis fidedignis commitenda, confidentesque ad plenum de fide [circonspectione^h] et legalitate reverendi in Christo patris Hardoyni, episcopi Andegavensis, cancellarii, magnificorum et egregiorum virorum Johannis de Credonio, domini de Suza, Guidonis de Lavalle, consanguineorum, et Stefani Filiastri, iudicis ordinarii ducatiis Andegavie et comitatus Cenomanie, consiliariorum et fidelium nostrorum dilectorum, ipsos, de certa nostra scientia, die, mense et anno predictis, fecimus, constituimus et ordinavimus procuratores nostros generales et nuntios speciales, ac eorum quemlibet in solidum, videlicet ad contrahendum, nomine nostro et pro nobis, sponsalia atque matrimonium per verba de presenti, cum dicta domina Ysabele, ipsamque nomine nostro in facie sancte matris ecclesie desponsandum, et in eam tanque uxorem nostram per eadem verba de presenti consentiendum, necnon ad solemnizandum et solemnizari petendum etiam in facie ecclesie per benedictionem nuptialem matrimonii huiusmodi, et alias prout est in partibus Francie fieri solitum, tam de consuetudine quod de iure, prout fecissemus aut facere potuissemus si ad hec presentes personaliter extitissemus, promissiones et iuramenta quelibet ad hoc convenientia prestandum in animam nostram et faciendum, et generaliter omnia alia et singula circa premissa necessaria et opportuna gerendum, excitendum et adimplendum pro nobis et nomine nostro, que etiam in propria persona fecissemus aut facere potuissemus si eisdem interfuissemus in persona.

Cum igitur hiusmodi procurationis, potestatis et mandati vigore, magnificus consanguineus et consiliarius nostre carissimus Johanes de Credonio, miles, dominus de Suza, predictus et in executione propositi et voluntatis nostre predicte, apud illustrissimum principem Johanem, ducem Britanie, patrem meum precaressimum predictum, se personaliter transtulerit de mense novembris ultime preterito, apud civitatem Venetensis, prefatamque dominam Ysabelem, tanque nostre procurator et nomine nostro desponsaverit in facie sancte matris ecclesie per verba de presenti, ipsamque in sponsalia et uxorem nostram legitimam receperit et acceptaverit, nosque et personam nostram sibi in virum seu maritum legitimum donare et prestiterit, et obligaverit, aliaque matrimonium ipsum presente veridica fidedignorum relatione, scriptisque et litteris serenissime domine et matris nostre, reverende domine Yolandis, dictorum regnorum regine, plurinumque meorum consiliariorum, qui premissis, per dictum magnificum militem sic actis, personaliter interfuerunt, didicimus publice notorie ac debite solemnizaverit ut est moris, ritu, more et solemnitatibus in talibus assuetis debite observatis,

huic est quod nos, acta et gesta nomine nostro predicto, et pro parte nostra, per dictum dominum de Suza, pro complemento matrimonii huiusmodi in facie valida fore cupientes, prefatum contractum matrimonii, receptionemque dicte domine Ysabelis in sponsam et uxorem nostram prestationem, etiam donationem persone nostre in virum domine Ysabele prefate, solemzationemque matrimonii, huiusmodi in facie ecclesie prefatas ut prefertur, de certa nostra sciencia, habita premitis deliberatione debita cum nostro nobis assistente consilio, ratum et ratas habentes, acceptantes et laudantes, illud et illa per presentes de novo ratificamus, approbamus et confirmamus, nostreque confirmationis munimine roboramus, promittentes in regio verbo, ac per fidem et iuramentum nostrum, propter hec ad sancta Dei evangelia prestitum, ac sub obligatione et ypothecatione bonorum nostrorum, mobilium et immobilium, presentium et futurorum, ubicunque sistentium, nos, dictum matrimonium ratum perpetuis temporibus habituros, et quod nunquam contra illud venientes directe vel per obliqum, per nos vel alios quomodocunque, nec unquam quicumque faciemus, dicemus aut procurabimus in ipsius matrimonii preiudicium vel iacturam, sed potius quod primum commode poterimus personam nostram ad partes regni Francie transfferendo, dictum matrimonium personaliter confirmabimus et perficiemus, illudque inviolatum conservabimus divina gratia mediante.

In quorum omnium fidem et testimonium, presentes nostras litteras fieri fecimus, subscripsimusque manu nostra, et nostro maiori sigillo communiri, quas etiam ad cautelam firmiorem subscribi fecimus per secretarios nostros et publicos notarios inferius nominatos, qui premissis ratificationi et approbationi, sic per nos ut premittitus factis presentes interfuerunt una cum magnifico, egregiis et nobilibus viris Petro de Bellavalle, domino dicti loci, pimo cambellano, Heliono de Glandeves, domino de Falcone, militibus, magistris Nicolao Perigaut, decano ecclesie Andegavensis, et Johane Bernardi, thesaurario ecclesie Turonensis, Anthonis Hermenterii, magistris hospicii, Anthonio de la (lacuna)ⁱ, Johanne Arelatano, scutiferis, et Arnando de Summo, nostris familiaribus, consiliariis et secretariis.

Datum Averse, in domo Epali quam inhabitamus, die septima, mensis februarii, tercie indictionis, anno a Nativitate domini [millesimo quadringentesimo^j] quinto, regnorum nostrorum anno octavo.

(Sur le repli, à droite :) Et ego, Johanes Baudusse, clericus Bituriencis, magister in artibus, Parisiis publicus (lacuna) auctoritatibus notarius constitutus, qui a ratificacioni et approbationi premissis, aliisque [omnibus^k] (lacuna) declaratis per dominum serenissimum dominum nostrum regem, ut predescripta sunt, gestis atque factis, una cum prenominatis cambellanis, consiliariis, secretariis et scutiferis, ac subscripto collega meo, dum ita fierent et agerentur, personaliter interfui, hic mandato et iussu prefati serenissimi domini regis precedente, me subscripsi, signum quoque meum quo publica soleo instrumenta solidare apposui, in certatudinem et cautelam veritatis omnium premissorum.

(Sur le repli, à gauche :) Et ego Johannes Johannis, clericus Constanciensis diocesis, magister in artibus, [apostolice^l] auctoritabus notarius, prefatique serenissimi domini nostri regis secretarius, qui a predictis ratificationi, approbationi, confirmationi, permissioni, aliisque in regiis apicibus supra contentis, dum ut inibi prescribuntur per eundem dominum nostrum regem in suo consilio agerentur, dicerentur et fierent, una cum prenominatis testibus ac prescripto notario publico, collega meo, presens interfui, ideo, de ipsius domini regis mandato, his suis litteris regiis in certitudinem firmiorem, roburque validuis, insertorum in eidem hic inferius manuali me subsignavi